توالت رفتن یک مهارت شناختی

رفتارهای نشان‌دهندۀ آمادگی شناختی برای شروع آموزش توالت کدم‌اند؟

پاسخ

کودک شما دربارۀ چگونگی کارکردهای بدنش کنجکاو است.
کودک شما ارتباط بین بدنش و توالت رفتن را درک می‌کند.
کودک شما مفهوم توالی و ترتیب را درک می‌کند ـ قبل، بین و بعد.
کودک شما اسباب‌بازی‌هایش را ردیف می‌کند. نظم را درک می‌کند. اشیاء را در مکان‌های «مناسب»، قرار می‌دهد.
کودک شما توانایی برنامه‌ریزی کردن دارد ـ اگر نیاز به توالت رفتن داشته باشد، می‌تواند دست از فعالیتش بکشد.
کودک شما توانایی درک این موضوع را دارد که اکنون کتاب‌ها و ویدیوها مرتبط با توالت کردن، مرتبط با فعالیت‌های او هستند.
کودک شما توانایی درک «کلیت» موضوع را دارد ـ «یعنی فرایندها این‌گونه پیش می‌روند.»

از کتاب پاسخ به سؤالات مرتبط با آموزش توالت

می‌دانیم که در فرایند تحول، ما هرچیزی را در ابتدا همانطور که هست درک می‌کنیم؛ قبل از اینکه بتوانیم به هدف واقعی آن‌ها پی ببریم. نوزادان، در ابتدا فکر می‌کنند که باید کتاب‌ را بعنوان یک شی بخورند، پرتاب کنند و یا روی آن بایستند قبل از اینکه بتوانند به درک این موضوع برسند که کتاب‌ها دارای پیامی هستند و باید آن‌ها را ورق بزنیم. آموزش توالت نیز، همین‌گونه است. قبل از اینکه کودک، توالت را بشناسد و بتواند به طرز صحیحی روی آن بنشید و دستشویی کند، باید با آن دوست شود. ما به کودک کمک می‌کنیم تا متوجه شود که صندلی‌هایی که روی توالت فرنگی قرار می‌دهند، او را فرونمی‌برند؛ اما در ابتدا، قبل از اینکه کودک بتواند در توالت، مدفوع کند؛ اشکالی ندارد که کارکرد خاص توالت را هم نداند.

من می‌خواهم که کودکان در مورد کارکرد بدنشان کنجکاو باشند، به علت اینکه این درک مساله ی شناختی است. با آموزش توالت، کودک باید بسیاری از رفتارهای بیرونی را انجام دهد و انتظارات بسیاری از او می‌رود؛ اما کودک درنهایت چیزی در مغز کودک به صدا در میاید! که «اوه… این بدن من است که باد معده و مدفوع، تولید می‌کند» بدن من، عضلاتی دارد که باز و بسته و ریلکس می‌شوند و باعث می‌شوند که مدفوع، خارج شود. بدن من، معجزه‌آسا است. کودکان، به این ارتباط مغزی نیاز دارند و به همین دلیل است که نویسنده کتاب «همه مدفوع می‌کنند» را توصیه می کند و جزو اولین کتبی است که برای هر کودکی در ۱۸ یا ۲۰ ماهگی لازم است که خوانده شود. ازآنجایی‌که آموزش توالت بر اساس برنامۀ از پیش‌تعیین‌شده پیش نمی‌رود، من همیشه کارم را ازاینجا شروع می‌کنم که کودکان در مورد مدفوع و باد معده چه می‌دانند و چه درکی از آن‌ها دارند. آن‌ها در نهایت، به ارتباط بین بدنشان و توالت رفتن، پی خواهند برد.

کودک نیاز دارد که قبل از آموزش توالت، ترتیب و توالی مثل قبل، درحین و بعد را متوجه شود؛ چراکه او باید بداند چه زمانی مثانه‌اش در حال پر شدن است، چه زمانی باید به دستشویی برود و بعدازآن باید چه تصمیمی بگیرد. بعنوان مثال کودکانی که اسباب‌بازی‌هایشان را به ترتیب می‌چینند، با مفاهیم نظم، ترتیب و مکان مناسب برای دستشویی کردن، راحت‌تر کنار می‌آیند. آن‌ها به این درک رسیده‌اند که هر چیزی نظم و قاعدۀ خودش را دارد. این درک و فهم نوعی کارکرد شناختی و هیجانی است که شرایط را کمی برای درمانگر و والدین، آسان‌تر می‌کند.

کودکان، برای آموزش توالت، باید توانایی برنامه‌ریزی کردن و متوقف کردن فعالیت‌هایشان را کسب کرده باشند. آن‌ها باید به این درک رسیده باشند که: اُه، حس می‌کنم داره میاد! باید سریعا کاری که می‌کنم رو متوقف کنم. این وضعیت، همان خودتنظیمی را تداعی می کند. من مجبورم که این فعالیتم رو فعلاً متوقف کنم و سراغ کار دیگه‌ای بروم و توانایی شیفت بین فعالیت ها و تکالیف را داشته باشد. مسئلۀ دیگر این است که برای کودک باید اطمینان حاصل شود و بداند که زمانی که از دستشویی برگردد، هنوز همه چیز همان‌جا برای ادامه فعالیتش مهیاست.

کودک باید متوجه شود که آن کتاب‌ها و فیلم‌های مرتبط آموزش توالت، دربارۀ این توالت رفتن او است. کودک تا حدودی مفهوم درست و غلط را قبل از دوسالگی می‌فهمد. کودکان نوپا، می‌توانند پیام‌های کتاب‌هایی مثل دایناسورها چگونه غذایشان را می‌خورند و هرکسی مدفوع می‌کند را درونی کنند. وقتی‌که کتاب هرکسی مدفوع می‌کند را برای کودکان دوساله می‌خوانم از چشمانشان متوجه می‌شوم که آن‌ها با پیام‌های کتاب ارتباط برقرار کرده اند و و فهمیده‌اند که پیام‌های کتاب دربارۀ آن‌هاست و یا اینکه این هم برای آنها فقط یک کتاب بامزه ی دیگری است که مانند بقیه کتاب‌ها که برای آن‌ها می‌خوانم. لازم است که کودکان با پیام‌های کتاب، ارتباط برقرار کنند چون تنها در آن صورت است که من می‌توانم از کتاب‌های دیگری استفاده کنم، داستان‌های دیگری تعریف کنم و از بازی‌ها برای افزایش یادگیری آن‌ها استفاده کنم. نیاز دارم که کودکان کلیت این فرایند را متوجه شوند. این مهارتی نیست که گهگاهی باشد؛ بلکه باید کودک بر آن مسلط شده باشد. مرحلۀ اخر نیز، چگونه خداحافظی کردن با پوشک است. کودک باید بداند که شما توقع خیلی زیادی از او ندارید و برای کمک به او در دسترس هستید.

همان‌طور که قبلاً گفته شد آموزش توالت، پازل بزرگی است. تمامی عوامل نشان‌دهندۀ آمادگی به خودی خود اتفاق نمی‌افتند. نقش ما به عنوان والدین یا درمانگر، این است که ببینم کودکان در چه سطحی از توانایی مورد نیاز برای این مهارت توالت کردن قرار دارند، پازل‌های گم‌شده را ببینیم و از بیشترین توانایی‌مان استفاده کنیم تا کودکان بتوانند به موفقیت و تسلط در توالت رفتن، دست‌ یابند.

ویرایش‌‌شده از دورۀ آموزشیِ آموزش توالت رفتن در مدرسه از کارن دیروستر